صحنه ای از فيلم 'مريم'

امين ضرغام

مريم اولين فيلم بلند رامين سری، كارگردان و فيلمنامه نويس ايرانى-آمريكائى است. نمايش عمومى اين فيلم از بيست و دوم فوريه در نيويورك شروع شده است.

داستان فيلم مريم در ماه هاى پس از انقلاب اسلامى ايران و در متن حوادث قبل و بعد از گروگانگيرى سفارت آمريكا در تهران، در شهركى در نيو جرسى اتفاق مى افتد.

مريم (مرى)، كه نقش او را در فيلم، مريم پريس بازى مى كند، يك دختر شانزده ساله ايرانى-آمريكائى است كه سال ها در آمريكا زندگى كرده و در زمان انقلاب در اين شهرك نزديك نيويورك، به زندگى نوجوانى، به سبك آمريكائى، سرگرم است.

آغاز بحران

او سال هاى آخر دبيرستان را مى گذراند، تازه رانندگى ياد گرفته و به جيمى، پسر همكلاسش دلبستگى دارد. اما زندگى روزمره مرى (مريم) ، با آمدن پسر عمويش از ايران به مسير تازه اى مى افتد.

على، پسر عموى مريم كه ديويد اكرت، هنرپيشه نيمه ايرانى نيمه انگليسى، نقش او را بازى مى كند، بتازگى مادر مسلمان و مومنش را از دست داده و بعد از مرگ او و در آستانه و متن انقلاب ايران مسلمان و متدين شده و حالا براى تحصيلات فوق ليسانس پيش عمويش دكتر آرمين آمده است. على فكر مى كند كه عمويش پدر او را به ساواك لو داده و باعث مرگش شده است.

پوستر فيلم

هنگام بسترى شدن شاه در بيمارستان نيويورك و تظاهرات هر روزه ايرانى ها در اطراف بيمارستان براى اعاده او به ايران است؛ براى مريم كه در خانه، جز اشارات دورى از پدر و مادرش، خبرى از ايران و وقايعش نشنيده و از خودش هم، جز همان اشارات دور و بعضى سختگيرى هاى پدرش، هيچ تصورى از ايرانى بودن ندارد، آمدن اين پسر عمو دريچه اى به جهانى نا شناخته مى شود.

گروگان گيرى سفارت آمريكا در تهران هم كه وقوع و ادامه اش عرصه زندگى را به ايرانى هاى مقيم آمريكا بشدت تنگ كرده روزبروز تصور مريم را از جايگاه خودش در جامعه آمريكا بيشتر آشفته مى كند.

تجربه کارگردان

رامين سرى، كارگردان و فيلمنامه نويس مريم، كه در همان سال ها بگفته خودش زندگى مشابهى با قهرمان داستانش را در آمريكا مى گذرانده در فيلم مريم به اين بحران هويت مى پردازد.

شخصيت مريم كه از تجربه شخصى رامين سری بر آمده با بازيگرى هنرمندانه مريم پريس، در جزئيات پراكنده اى كه از زندگى مريم نمايش داده مى شود، اين بحران را بخوبى نشان مى دهد.

تصويرهاى مستندى كه از فيلم هاى خبرى جا به جا به فيلم اضافه شده، فضاى آن روزهاى آمريكا براى ايرانى ها را به دقت بازسازى مى كند.

اين تصويرها كه يادآور شرايط دشوارى است كه پس از وقايع يازدهم سپتامبر براى آمريکاييهای عرب تبار پيش آمده به طور خاصى بر بيننده اثر مى گذارد.

دو نمای ديگر از فيلم "مريم"

اما بخشى از فيلم كه به شخصيت و داستان على، پسر عموى مريم، مى پردازد انسجام ندارد. رامين سرى چون شخصيت مريم را بر اساس تجربه خودش ساخته بخوبى از عهده آن برآمده و بازسازى حوادث تاريخى را نيز، با دقت و تحقيق فراوان، كاملا همانطور كه بوده در فيلم آورده است. اما چون فضاى ذهنى و تجربه جوان انقلابى مسلمان بكلى برايش غريبه بوده، با اينكه تلاش كرده از او كليشه اى نسازد، در پرداخت شخصيت على، عليرغم بازى خوب ديويد اكرت، توفيق چندانى ندارد.

مريم يكى از تجربه هاى موفق تر نسل تازه اى از فيلمسازهاى ايرانى-خارجى است كه مى كوشند به بازار سينماى آمريكا راه پيدا كنند.

بازى هاى هنرمندانه مريم پريس و ديويد اكرت، بهمراه دو هنرپيشه سرشناس ايرانى شاون طوب و شهره آغداشلو، در نقش پدر و مادر مريم، همراه با تصوير بردارى و تدوين زيباى فيلم، پرداخت روايى آن را كاملا دلچسب و پر كشش كرده است.

تهيه كننده فيلم مريم شونا ليون و شركت توليد فيلم او "استريت لايت فيلمز" به همراه جوناتان شوميكر و دريك تسنگ هستند.

فيلم مريم بعد از نيويورك از هشتم مارس در بورلى هيلز و از دوازدهم آوريل در شيكاگو به نمايش در خواهد آمد